در مسیر طراحی به ویژه طراحی کلینیک دندانپزشکی ، معمولاً موانع زیادی وجود دارد. اما یکی از مهارت‌های معماران موفق در همین اصل نهفته است. درواقع آنها می‌کوشند تا متناسب با همین محدودیت‌ها و با در نظر گرفتن تمامی قابلیت‌های پروژه، طرحی بیافرینند که هم در زمینۀ زیبایی‌شناسی و هم به لحاظ عملکردی بهترین باشد. طرحی منحصربه‌فرد که در کنار ارزش معماری آن، رضایت کاربران را هم تأمین کند.

 

 

ما در طراحی کلینیک دندانپزشکی قرآن و عترت، با چالش‌ها و محدودیت‌هایی روبرو بودیم. چالش اول، کوتاه بودن سقف فضای انتظار بود که تنها ۲ متر ارتفاع داشت و به هیچ وجه نمی‌توانستیم، با ایجاد اختلاف ارتفاع، آن را کاهش دهیم. حتی برای نورپردازی این بخش هم باید تمهیدات ویژه‌ای درنظر می‌گرفتیم زیرا در چنین شرایطی امکان استفاده از آویز وجود نداشت. بنابراین تصمیم گرفتیم که ایدۀ اصلی طرح خود را بر پایۀ اختلاف متریال شکل دهیم. اما در همین زمان چالش بعدی مطرح شد و آن محدودیت در استفاده از مصالح بود. به طوری که تنها متریال قابل استفاده برای کف و دیوارها، سنگ بود و این موضوع، طراحی ما را بسیار محدود می‌کرد.

 

 

کانسپت اصلی

برای رفع مشکل کوتاهی سقف، آن را از جنس متریال رفلکس‌دار به رنگ مسی طراحی کردیم که با بازتاب تصویر دیوارها باعث می‌شد سقف بخش انتظار بلندتر دیده شود. به علاوه، از آنجایی که هیچ پنجره‌ای در  بخش انتظار وجود نداشت و ورود نور طبیعی به این فضا میسر نبود، این متریال آینه‌ای با بازتاب نور باعث می‌شد تا محیط روشن‌تر و دلبازتر به نظر برسد. اما در ادامه برای انتقال حس صلبیت سقف و ایجاد تنوع بصری، بخش میانی آن را به شکل یک مستطیل سادۀ گچی در نظر گرفتیم.

 

 

در طراحی کلینیک دندانپزشکی قرآن و عترت، تنها متریال قابل استفاده برای کف و دیوارها، سنگ بود. پس دیوارها را هم مشابه کف و از متریالی یکسان طراحی کردیم: «سنگ رگه‌دار سفیدی که به دلبازتر دیده شدن محیط کمک کند.» اما برای ایجاد تنوع در محیط و یکپارچگی طرح، متریال آینه‌ای سقف را در قالب یک پترن روی دیوار وارد کردیم.

 

بخش درمان

طبق خواستۀ کارفرما می‌بایست یونیت خانم‌ها و آقایان کاملاً از یکدیگر تفکیک می‌شدند. برای این منظور در بخش درمان، دو ورودی مجزا در نظر گرفتیم که هرکدام به فضای مورد نظر منتهی می‌شد.

چالش بعدی ما در این طرح، ارتفاع بسیار زیاد سقف در بخش درمان بود. برخلاف فضای انتظار، این قسمت سقفی به ارتفاع ۵ متر داشت و بنا به ماهیت درمانی فضا، ممکن بود حس ناخوشایندی را برای بیماران به وجود آورد. از طرفی در بالای دیوارهای این قسمت پنجره‌هایی وجود داشتند که ما را در کاهش ارتفاع سقف با مشکلاتی مواجه می‌کردند. برای حل این مشکل، به فرمی پله‌ای رسیدیم که کمترین ارتفاع سقف در بخش انتظار را به بالاترین نقطه اتصال می‌داد و دید پنجره‌ها را هم حفظ می‌کرد. همچنین فرم پله‌ای سقف به ما این امکان را می‌داد که بخشی از تأسیسات، از جمله کانال و دریچه‌های اسپیلت‌ها را از فضای صاف میان دو شیب عبور دهیم. با این کار ضمن مخفی بودن تأسیسات، هوای تازه به صورت یکپارچه در محیط توزیع می‌شد.

 

در نورپردازی بخش درمان به منظور تعدیل ارتفاع بسیار زیاد این فضا، از آویزهایی استفاده کردیم که با وجود فرم پله‌ای سقف، همگی در یک کد ارتفاعی دیده می‌شدند.

 

 

به منظور انسجام طرح، متریال به کار رفته در کف بخش انتظار در این قسمت هم امتداد دادیم و از جنس سنگ سفید در نظر گرفتیم.

راهروها

در طراحی این کلینیک دندانپزشکی، وجود راهروها امری اجتناب‌ناپذیر بود زیرا تفکیک حوزه‌ها و دسترسی‌ها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بودند. اما این راهروها باعث خرد شدن فضای درمان و کوچک‌تر دیده شدن آن می‌شدند. در نتیجه دیوارۀ آنها را کوتاه‌تر و از متریال شیشه سندبلاست در نظر گرفتیم تا نوعی راهروی نیمه‌بسته ایجاد کنیم که مانعی برای دیده شدن کل فضا نباشند. برای ایجاد هماهنگی، تلاش کردیم تا  مصالح و ایده‌های اصلی در همۀ فضاها دیده شوند. بنابراین پترن به کار رفته در دیوار بخش انتظار را روی این پارتیشن‌ها تکرار کردیم و همچنین متریال آینه‌ای را به عنوان فریم به شیشه‌ها اضافه کردیم.

 

 

انتخاب رنگ‌ها

از آن جایی که بخش عمده‌ای از فضا از یک متریال رفلکس‌دار به رنگ مسی طراحی شده بود، تصمیم گرفتیم تا تعادل را برقرار سازیم و رنگ مکمل این متریال را هم به طرح اضافه کنیم. از این رو رنگ فیروزه‌ای در قالب متریال سنگ به بخش‌های کانتر اضافه شد. همچنین فلاورباکس‌های شیشه‌ای با همین تم رنگی تعبیه کردیم تا با وارد کردن گیاهان سبز به محیط، باعث تلطیف آن شوند. در بخش درمان هم، یونیت‌ها و بخش‌هایی از کابینت‌ها را به رنگ فیروزه‌ای در نظر گرفتیم.