اضطراب و استرس زمانى اتفاق مى‌افتد که میان نیازهاى انسان و قابلیت‌هاى محیطى نامتعادل شود. شلوغى بیش از حد، سروصدا، کمبود حریم شخصى، کمبود روشنایى و سایر نقص‌های ناشی از طراحی نادرست هم می‌توانند باعث تشدید این تنش باشد. برای جلوگیری از بروز چنین مواردی لازم است تا نگاه متفاوت و حساس‌تری نسبت به مقولۀ طراحی کلینیک دندانپزشکی داشته باشیم؛ به‌طوری‌که هنگام ایده‌پردازی حتی به کوچک‌ترین موارد هم دقت کنیم. حتی برند تجاری و یا تجربه‌ای که بیمار در اولین برخورد از مجموعۀ شما خواهد داشت همچون شکل مبلمان شما می‌تواند نحوۀ مشاهدۀ خدمات شما توسط بیماران را تغییر دهد.

در این مقاله پس از پرداختن به اهمیت طراحی کلینیک دندانپزشکی، لیست کوتاهی از این ملاحظات را برای شما قرار داده‌ایم تا پیش از شروع پروسۀ طراحی، به طور کامل آنها را بررسی نمایید. در نهایت ایده‌هایی برای دیزاین کلینیک دندانپزشکی در اختیار شما قرار خواهیم داد. با ما همراه باشید…

طراحی کلینیک دندانپزشکی دقیقا چه کاری است؟

فضاهای درمانی یک ظرف مکانی با عملکردهای خاص هستند و طراحی آن منحصر به جانمایی مبلمان و تجهیزات در بین دیوارها نیست. درواقع هدف از طراحی چنین فضایی، خلق یک محیط دلچسب و در عین حال کارآمد است؛ به طوری که علاوه بر در نظر گرفتن فاکتورهای زیبایی‌شناسانه، اصول و ملاحظات عملکردی هم به طور همزمان مورد توجه واقع شود.

طراحی کلینیک دندانپزشکی، درواقع، مجموعه اقداماتی است که در جهت تحقق این هدف صورت می‌گیرد، یعنی: «خلق یک کلینیک دنداپزشکی دوست‌داشتنی و در عین حال کارآمد.»

چرا طراحی کلینیک دندانپزشکی برای دندانپزشکان مهم است؟

طراحی داخلی ابزاری قدرتمند برای ایجاد فضایی با روحیۀ مناسب است. در کلینیک دندانپزشکی، جایی که بیماران ممکن است از اضطراب ناشی از بیماری خود و همچنین حضور در فضایی ناآشنا رنج ببرند، طراحی داخلی کلینیک دندانپزشکی می‌تواند می‌تواند نقش تسکین‌دهنده را ایفا کند.

درچنین فضایی برای القای احساس آرامش به بیماران می‌بایست آنها احساس کنند در مکانی کاملا تمیز، روشن و قابل‌اعتماد قرار دارند. علاوه بر این، بسیار مهم است که کلینیک دندانپزشکی شما به عنوان یک محیط کار، فضایی پویا و کارآمد داشته باشد. در این بخش هم می‌توانید با بهره‌گیری از علم طراحی داخلی به این هدف دست پیدا کنید.

استانداردهای طراحی کلینیک دندانپزشکی

اگرچه هر کلینیک دندانپزشکی طراحی‌ای متناسب با ویژگی‌های خود دارد، اما برخی اصول مشترک برای این کار وجود دارد که می‌توانند در اکثر پروژه‌ها مؤثر واقع شوند. این قواعد را می‌توان به چهار دستۀ کلی تقسیم نمود:

• آرامش بخش بودن
• استایل مناسب مبلمان
• استفاده از فناوری‌های بروز
• در نظر گرفتن ملاحظات عملکردی

آرامش‌بخش بودن

این مؤلفه یکی از مهمترین ویژگی‌های طراحی کلینیک دندانپزشکی خوب است. برای این کار می‌بایست در انتخاب همۀ عناصر و ایده‌های طراحی چنین فاکتوری را در نظر بگیرید. انتخاب تم رنگی، مبلمان، فرم و … همگی باید احساس آرامش را به بیماران شما منتقل کند. به عنوان مثال ترکیب سطوح و خطوط منحنی با سایه‌های رنگی پاستلی، می‌تواند از جمله این اقدامات باشد.

استایل مناسب مبلمان

صندلی یا مبل؟ یک میز جلومبلی بزرگ یا چند میز عسلی کوچک؟ یک میز پذیرش پر ابهت و آراسته یا چیزی فروتنانه و مینیمالیستی؟ مبلمان موجود در کلینیک دندانپزشکی شما در مورد برند تجاری شما اطلاعات زیادی را بازگو می‌کند. در اینجا چند نکتۀ مهم در انتخاب مبلمان مناسب کلینیک دندانپزشکی برایتان تهیه کرده‌ایم:

• حتی‌الامکان از صندلی‌های سفید دوری کنید! با داشتن چنین مبلمانی بیشتر از این که به بیماران رسیدگی کنید، زمان خود را برای پاک‌کردن لکه از روی آنها صرف خواهید کرد.

• از نیازهای بیماران خود آگاه باشید! هنگام در نظر گرفتن اندازه و محل قرارگیری مبلمان باید به نیازهای بیماران نیز فکر کنید. فراموش نکنید که برای بیماران دارای صندلی چرخدار یا عصا فضای کافی بین صندلی‌ها در نظر بگیرید.

• به ارگونومی فکر کنید! از راحتی صندلی‌های خود اطمینان حاصل کنید. اما توجه داشته باشید که فضای انتظار کلینیک دندانپزشکی اتاق استراحت نیست و ممکن است بیماران مسن در نشست و برخاست از صندلی‌های بیش‌ازحد راحت با مشکل مواجه شوند.

• کاربری فضا را در نظر داشته باشد. اگرچه مبلمانی با لبه‌های تیز و کشیده ممکن است جسورانه و مدرن به نظر برسد، اما گاهی اوقات برای کودکان خطرناک است و چندان کارآمد نیستند. به یاد داشته باشید که شما در یک کلینیک دندانپزشکی هستید، نه یک گالری هنری. اگر به دنبال طرح‌های جدید و مدرن هستید، مبلمان منحنی را به شما توصیه می‌کنیم. اشکال دایره‌ای باعث آرامش بیشتر افراد می‌شود.

استفاده از فناوری‌های بروز

اگر قصد دیزاین کلینیک دندانپزشکی خود را دارید، این بهترین فرصت برای استفاده از تکنولوژی‌های بروز مورد نیاز شماست. از قسمت انتظار تا تجهیزات بخش درمان… آیا همه چیز کاربردی و بروز است؟

درواقع شاید این فاکتور کمی ساده به نظر برسد، اما بیماران در مواجهه با کلینیک‌های بروز و با تجهیزاتی باکیفیت بالا (اعم از صفحۀ نمایش لمسی در محل پذیرش یا صندلی‌های ارگونومیک در اتاق مشاوره و… احساس اطمینان خاطر بیشتری دارند. این موضوع منحصر به بیماران و مراجعین نیست، بلکه کارکنان چنین مجموعه‌ای هم رضایت بیشتری از محیط کاری خود خواهند داشت.

ملاحظات عملکردی

استفادۀ بهینه از فضای موجود یکی از مهمترین عوامل در معماری مناسب کلینیک دندانپزشکی است. پس در هنگام طراحی فضای خود، اطمینان حاصل کنید که همۀ بخش‌ها به‌ویژه پذیرش و انتظار، فضای کافی جهت میزبانی از مراجعین شما را داشته باشد. در چنین حالتی افراد احساس راحتی بیشتری خواهند داشت.

این موضوع با جانمایی صحیح فضاها، امکان دسترسی مناسب به آنها و پرهیز از ایجاد فضاهای پرت، تا حد زیادی، قابل کنترل خواهد بود. در نظر داشته باشید که اتاق‌های درمان حتما باید از استانداردهای طراحی کلینیک دندانپزشکی برخوردار باشند. طبق این استانداردها، فضای مورد نیاز اتاق‌های معاینۀ دندانپزشکی حداقل ۱۰ متر مربع به ازای هر یونیت و ۱ متر فضای مانور است.

انواع ایده‌های طراحی کلینیک دندانپزشکی

با دانستن همۀ المان‌ها و استادنداردهای لازم در مورد معماری کلینیک دندانپزشکی، زمان آن رسیده که ایده‌های انجام این کار را در ذهن خود بپرورانید. ما در این بخش ۴ ترفند بسیار ساده برای شروع این کار برایتان تهیه کرده‌ایم تا با استفاده از آنها کلینیک منحصر به خود را طراحی کنید.

۱) طراحی سقف کلینیک دندانپزشکی

با توجه به اینکه در کلینیک‌های دندانپزشکی بیماران در حین پروسۀ درمان زمان زیادی را در حالت دراز کشیده سپری می‌کنند، طراحی سقف‌ها اهمیت بیشتری پیدا می‌کند؛ زیرا از آن می‌توان برای انتقال حس آرامش به افراد یا جلوگیری از کسل‌شدن آنها در چنین شرایطی استفاده کرد. برای این کار علاوه بر طراحی فرم‌های متفاوت می‌توانید از یک نورپردازی خاص هم کمک بگیرید. به تصاویر زیر توجه کنید.

 

۲) استفاده از عناصر و مناظر طبیعی

طبق نتایج تحقیقات انجام شده، مشاهدۀ آب، سبزه، شنیدن آوای حاصل از عناصر طبیعی (حرکت آب و آوای پرندگان)، استشمام رایحۀ گیاهان و گل‌ها، محرک‌های چشایی، لامسه و پنج حس را تحت تأثیر قرار می‌دهند و تمرکز روی آنها می تواند بر کاهش استرس موثر باشد.

طبق این تحقیقات، افراد علاوه‌بر تمایل به وجود عناصر و صحنه‌های طبیعی در کلینیک‌های درمانی، بـه تجربۀ مستقیم طبیعت نیـز علاقه‌مند هستند و آن را موجب تسکین علائم جسـمی، کاهش استرس و یا بهبود حس خوب بـودن و فراموشی موقت بیماری می‌دانند.

در نتیجه به خاطر داشته باشید اگر امکان استفاده از گیاهان سبز و یا استفاده از متریال‌های طبیعی مثل چوب و سنگ و … را دارید، آن را غنیمت شمارید و از این فرصت برای دعوت طبیعت به فضای کلینیک استفاده کنید.

 

۳) به کارگیری رنگ‌ها و متریال‌ها با هدف خاص

آیا می‌خواهید کلینیک دندانپزشکی شما مدرن و سرزنده به نظر برسد؟ یا آرام و بی‌طرف؟

در هر حال رنگ‌های روشن همیشه بهترین انتخاب هستند زیرا فضای شما را دل‌بازتر نشان می‌دهند و حس خوش‌بینی را تقویت می‌کنند. هنگام در نظر گرفتن یک تم رنگی، در مورد مشخصات مراجعین اصلی خود فکر کنید. بیماران جوان‌تر، به احتمال زیاد، به سمت پالت‌های رنگی مدرن مانند سفید همراه لکه‌های رنگی سرزنده مانند زرد یا نارنجی جذب می‌شوند. اما افراد مسن‌تر ممکن است رنگ‌های آرام‌تری را که احساس امنیت ایجاد می‌کنند، مانند پالت رنگی طبیعی، ترجیح دهند.

این تم رنگی با استفاده از سایه‌های رنگ موجود در طبیعت به وجود می‌آید و استفاده از آنها در ترکیب با متریال‌های طبیعی و از همین جنس، مانند چوب و چرم، می‌تواند تاثیر بسزایی در راحتی فضا و در نتیجه انتقال حس صمیمیت به افراد داشته باشد.

در نظر داشته باشید این دو المان مهم (رنگ و متریال) صرفا جهت زیبایی محیط نیستند، بلکه با به‌کارگیری آنها می‌توانید کانسپت طرح خود را به شکل منحصر‌به‌فردی در فضا پیاده کنید. از جمله تفکیک دو عملکرد و مشخص‌کردن محدودۀ هریک، با استفاده از دو رنگ کاملا متضاد، مانند تصویر زیر، و یا ایجاد یک نقطۀ کانونی و یا حتی تغییر حس فضا با ایجاد بافتی متفاوت در آن.

۴) استفاده از مبلمان و اکسسوری متفاوت

یکی از عواملی که باعث ایجاد حواس‌پرتی در بیمار و مراجعین مراکز درمانی می‌شود، آثار هنری هستند که می‌توانند در قالب تابلو، عکس، مجسمه و سایر اشیا باشند. آنها این امکان را فراهم می‌کنند که مراجعین بر روی چیزی غیر از وضعیت خود تمرکز کنند که این تأثیرات بسیار مثبتی را به همراه خواهد داشت.

این آثار می‌توانند نمودی از شخصیت پزشک یا کارفرما باشند و حتی تبدیل به هویت کلینیک شما شود. جالب است بدانید هنر نقاشی در مقایسه با تابلوهایی با تصاویر واقعی ممکن است بازدهی کمتری در بهبود بیماران داشته باشد.

نتیجه‌گیری

طراحی کلینیک دندانپزشکی منحصر به جانمایی مبلمان و تجهیزات آن نیست بلکه در واقع خلق یک محیط دلچسب و درعین‌حال کارآمد است. این عامل می‌تواند تأثیر بسیار زیادی در موفقیت و عدم موفقیت یک فضای درمانی داشته باشد؛ به‌طوری‌که نه تنها رضایت مراجعین و بیماران را جلب کند، بلکه بهره‌وری کارکنان را تا حد زیادی بهبود ببخشد. در واقع دیزاین کلینیک دندانپزشکی نوعی بازگشت سرمایه در قالب رضایت‎مندی بیماران، پرسنل مولد و افزایش گردش مالی کلینیک دندانپزشکی به همراه دارد.