در بازسازی مطب دندانپزشکی شمس با چالش مهمی روبهرو بودیم. پلان این مجموعه شامل دیوارهایی مورب و شکستهای فراوانی بود که در نهایت به فضاهایی خالص با فرم مربع و مستطیلهایی راستگوشه منتج نمیشد. به علاوه تیرهای عریض بسیاری در سقف همۀ فضاها وجود داشت که ظاهر چندان مطلوبی نداشتند و شکلگیری سقف ساده و صاف را با محدودیت مواجه میکرد. زیرا در این صورت ارتفاع باقیمانده در فضا بسیار کم بوده و فضای داخلی بسیار تاریک و دلگیر جلوه میکرد. بر همین اساس تصمیم گرفتیم تا طراحی این مطب دندانپزشکی را از پلان آن، آغاز کنیم.
بازسازی مطب دندانپزشکی شمس
شرکت مشاور: استودیو نوکاو
معماران: نگار کریمی – امین بلوکات
موقعیت: البرز – ایران
وضعیت: اجرا شده
کارفرما: سرکار خانم جانقلی
Insert your content here
طراحی پلان
برای حل این چالشها در طرح ارائهشدۀ نهایی، فضای انتظار (که اولین تماس مراجعین با این فضای درمانی هم محسوب میشود) یک فضای کاملاً متفاوت، با فرمی تقریباً ناآشنا در نظر گرفتیم که بهجای دیوارهایی با زوایای قائم و مستطیلی شکل، فرمی شبیه به یک ذوزنقه داشته و تمام شکستها را در خود جای داده است. با در نظر گرفتن چنین فرمی برای بخش انتظار، خلوص و یکدستی سایر فضاها تأمین شده و هدف اولیه یعنی داشتن فضاهایی چهارگوش با دیوارهایی موازی تحقق یافت.
کانسپت اصلی بازسازی مطب دندانپزشکی شمس
درواقع کانسپت اصلی ما در بازسازی مطب دندانپزشکی شمس، الهام گرفته از همین دیوارهای مورب و شسکت های فراوان موجود در پلان آن بوده است. بدین ترتیب که پس از حلکردن آنها در پلان، سعی در پنهاننمودن آنها نکردیم، بلکه با جسارت تمام بر آنها تأکید کرده و اتفاقاً بخش اعظمی از فضای داخلی را به آنها اختصاص دادیم.
طراحی فرم
طراحی فرم داخلی این مطب دندانپزشکی براساس نیاز پروژه و خواستههای کارفرما که طرحی خاص، با حضور گیاهان سبز بود، شکل گرفت. فرم کلی مورد نظر ما از همان خطوط و شکستهای موجود در ساختار پلان به وجود آمد، اما با یک ایده منحصربهفرد؛ در گوشههایی از مجموعه، فلاورباکسهایی تعبیه کردیم که با سبزی گیاهان خود، حس سرزندگی را در فضا جاری سازند و همه آنها را از جنس شیشهای در نظر گرفتیم. این متریال ضمن القای حس شفافیت و سبکی، ظاهر خاصتری را به فضا میبخشید. زیرا در جایی به کار گرفته میشد که کمتر انتظار آن میرفت.
فلاورباکسها
این فلاورباکسهای شیشهای از زمین شروع به برخاستن کرده و تا روی دیوارها امتداد مییابند و درنهایت با همان فرم شکسته، سقف را تشکیل میدهند. اما اینجا نقطۀ پایان این ایده نیست. بلکه خطوط مذکور تا دیوار رو به رو ادامه پیدا کرده و به فلاورباکس بعدی میرسند. درواقع همه آنها به یکدیگر متصل هستند و هریک در ادامۀ دیگری به وجود آمدهاند.
نکتۀ جالب دیگری که در طراحی این فلاورباکسها در نظر گرفتیم، نحوۀ جانمایی آنها بود. به طوری که از همه نقاط قابل رؤیت باشند. در چنین حالتی حتی اگر فضایی امکان داشتن فلاورباکس را نداشته باشد هم از فواید حضور گیاهان بی نصیب نخواهد بود. زیرا دید آن به گیاهان سایر فضاها برقرار است.
البته لازم به ذکر است که امکان دیدن نقاط، به معنی عدم وجود حریم خصوصی نیست و تمهیداتی در این خصوص نیز اندیشیدهایم. به عنوان مثال در فضای انتظار پنجرههایی در نظر گرفتیم که به سمت بخش جراحی گشایش یافتهاند و امکان رؤیت گیاهان سبز موجود در آن را فراهم میکنند. اما در عین حال سایر قسمتهای فضای جراحی قابلدیدن نیستند. زیرا بخشی از شیشه این پنجرهها سندبلاست شده و دید احتمالی به این فضا را کنترل میکند. این نکته در طراحی اتاق پزشک هم تاثیرگذار بوده است. به این معنی که پزشک در این فضا امکان دیدن هر دو اتاق درمان را دارد در حالی که هیچ دیدی به اتاق پزشک وجود ندارد.
از آنجایی که بخش انتظار فاقد پنجره و نور طبیعی است، این گشودگیها میتوانند نور طبیعی موجود در بخش درمان را به این قسمت منتقل کنند و این ویژگی دیگری است که چنین ایدهای برای فضای داخلی ما به ارمغان میآورد.
فرم سقف
نکتهای که در طراحی سقف مطب دندانپزشکی شمس وجود دارد این است که این کانسپت تنها جنبه زیباییشناسانه نداشته و علاوهبر الهام گرفتن از ساختار شکسته پلان، عامل دیگری هم در ایدهپردازی فرم آن دخالت داشته است. درواقع دومین چالش پیش روی ما هم با این ایده پاسخ داده میشد. همانطور که گفتیم، تیرهای عریض موجود در سقف امکان طراحی ساده را از ما میگرفت. بر همین اساس شکستها و شیبهایی در فرم سقف منظور کردیم که برگرفته از محل قرارگیری تیرها بوده و امکان استفاده از حداکثر فضا را برایمان فراهم میکرد.
در کنار بخش شیشهای مثلثی سقف که مسیر حرکت در فضا را مشخص میکند، قسمتهایی هم به رنگ سفید در نظر گرفتیم که معرف فضاهای مکث هستند. که یکی از این شکستها نور ما را به وجود آورده است.
انتخاب رنگ
در بازسازی مطب دندانپزشکی شمس رنگ «فیروزهای» را به عنوان رنگ غالب فضا در نظر گرفتیم و سنگ کف و شیشهها را به این رنگ طراحی نمودیم. اما برای معرفی فضاهای مکث از رنگ سفید استفاده کردیم. این رنگ با ماهیت خنثی به هیچ وجه باعث اغتشاش فضا نمیشد. در ادامه برای گرمکردن حس فضا و روحبخشیدن به آن، «زرشکی» را به عنوان رنگ مکمل به محیط اضافه کردیم. رنگ گرم و پر انرژی زرشکی با وجود مقدار کم، حس تعادل و پویایی به محیط منتقل کرد.