در این مقاله قصد داریم تا به بازسازی مطب دندانپزشکی آرمان نگاهی بیندازیم. پروژه‌ای که در شهر ساری قرار گرفته و توسط گروه معماری کاما طراحی و اجرا شده است.

چالش اصلی

معماران این پروژه درصدد بوده‌اند تا به سؤالی مهم پاسخ دهند:

چگونه می‌توان در مواجهه با یک فضای نامتعارف و غیرهمگن، بر اساس برنامه و عملکردها به ساختاری همگن و با حداکثر کارایی دست یافت؟ آیا می‌توان به جای امتداد وضعیت موجود، آن را به چالش کشید و رویکردی متفاوت ارائه داد؟
درواقع آنها در بازسازی مطب دندانپزشکی آرمان هم مانند بسیاری از ساختمان‌های دیگر، با نقشه‌ای با کنج‌های نامتعارف، قناسی‌ها و زوایای متعدد، روبه‌رو بودند. معمولاً در چنین شرایطی طراحان تلاش می‌کنند تا این نواقص را به‌گونه‌ای پنهان کنند. اما گروه معماری کاما تصمیم داشتند تا با اقدامی کاملاً برعکس، بدون ایجاد تغییرات فیزیکی در سطوح موجود و یا حتی پوشاندن آنها، محیطی جدید خلق کنند.

 

 

کانسپت مطب دندانپزشکی آرمان

آنها برای این کار فضای جدید موردنظر خود را در دل فضای اولیه قرار دادند. این ایده ضمن حفظ محیط قبلی، کیفیات فضایی متفاوتی به آن می‌بخشید و هندسه‌ای ایجاد می‌کرد که باعث تفکیک حوزه‌های عملکردی می‌شد.

 

 

بر اساس این ساختار فضاهای خدماتی مانند آشپزخانه، سرویس بهداشتی، رختکن، انبار، فضای سبز و … در اطراف هندسه اصلی جای می‌گیرند و نوعی نظم در سرتاسر مجموعه ایجاد می‌شود.

 

 

به‌طورکلی می‌توان گفت در طرح جدید ارائه‌شده، توزیع فضاها بر حسب هندسه، روابط و عملکردها حول فضایی مرکزی شکل می‌گیرد که این فضای مرکزی در بخش ۱ ( سالن انتظار) یک فضای خالی است و در بخش ۲ ( اتاق معاینه) یک فضای پر و مثبت است.

 

 

در این پروژه ارتباط میان فضاها با یکدیگر درست مانند رمان‌هایی است که از تقاطع داستانی درون داستان دیگر شکل می‌گیرند و تلاقی فضاها درون همدیگر، نوعی پیوستگی فضایی ایجاد می‌کند. به‌گونه‌ای که هر فضا بنا به تلفیق و نفوذ در فضاهای مجاورش، کیفیات متفاوتی را برای خود به وجود می‌آورد.

 

 

استراتژی شبکه سازمان‌دهنده

به عقیده این گروه معمار، پروژه‌ای که یک زمینۀ پیچیده و نامنظم دارد می‌تواند به وسیلۀ عوامل هندسی ظاهر متعارفی پیدا کند. مانند سازماندهی فضاها در معماری سنتی ایران که زمینۀ غیرهندسی خود را تبدیل به سلسله مراتب هندسی می‌کردند یا حتی شبکۀ مرتب‌سازی در ریاضیات و برنامه‌نویسی کامپیوتری که می‌تواند به مرتب‌سازی رشتۀ پیچیده‌ای از اعداد بپردازد.

 

این شبکۀ سازمان‌دهنده در طرح نهایی بازسازی مطب دندانپزشکی، شامل دو عنصر «تیر» و «ستون» است که در ترکیب با یکدیگر، اصطلاحاً یک موتیف یا یک فرم اصلی تکرارشونده ایجاد می‌کند. این فرم به صورت‌های متفاوتی در هر گوشه از طرح تکرار می‌شوند و ریتم‌های متفاوتی را ایجاد می‌کند.

 

 

با این استراتژی، تغییر قابل‌توجهی در مقیاس و ابعاد فضاها ایجاد شد. به این صورت که کاربر بر حسب نقطۀ دید خود تصاویری از فضا را می‌بیند که حاصل پیوستگی فضاهاست و ممکن است با ابعاد متفاوتی به نظر برسد. این تصاویر از لحاظ بصری مدام جلو عقب می‌شوند و تجربیاتی از حرکت و سکون، روشنی و تیرگی، بزرگی یا کوچکی را به وجود می آورند.

 

 

متریال‌ها در بازسازی مطب دندانپزشکی آرمان

ساختار اصلی این موتیف از متریال چوب انتخاب شده است. این متریال باعث گرمابخشیدن به رنگ سفید زمینه و جذابیت طرح کلی می‌شود. معماران با این انتخاب نه‌تنها تلاشی برای پنهان‌کردن ساختار اولیه نکردند، بلکه اتفاقاً تأکید دوباره‌ای به الحاقی‌بودن هندسه مورد نظر خود داشته‌اند.

جوایز

پروژه بازسازی مطب دندان پزشکی آرمان موفق به کسب رتبۀ سوم در اولین دورۀ جایزه معماری آسیا در بخش طراحی داخلی در کشور ترکیه و همچنین طرح تقدیر شده در اولین دورۀ مسابقۀ دوسالانۀ معماری و معماری داخلی ایران شده است.

نظر شما در مورد این طراحی داخلی این پروژه چیست؟